ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με τις δραστηριότητες του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή - ετήσια έκθεση 2018

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με τις δραστηριότητες του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή - ετήσια έκθεση 2018 (2019/2134(INI))

 

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

– έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση σχετικά με τις δραστηριότητες του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή το 2018,

– έχοντας υπόψη το άρθρο 15, το άρθρο 24 τρίτη παράγραφος και το άρθρο 228 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

– έχοντας υπόψη τα άρθρα 11, 41, 42 και 43 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης («ο Χάρτης»),

– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία (ΣΗΕΔΑΑ),

– έχοντας υπόψη την απόφαση 94/262/ΕΚΑΧ, ΕΚ, Ευρατόμ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 9ης Μαρτίου 1994, σχετικά με το καθεστώς του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή και τους γενικούς όρους άσκησης των καθηκόντων του[1],

– έχοντας υπόψη τον ευρωπαϊκό κώδικα ορθής διοικητικής συμπεριφοράς, όπως εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο στις 6 Σεπτεμβρίου 2001,

– έχοντας υπόψη τη συμφωνία-πλαίσιο συνεργασίας που συνήφθη μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή την 15η Μαρτίου 2006 και τέθηκε σε ισχύ την 1η Απριλίου 2006,

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 17ης Ιανουαρίου 2019, σχετικά με τη στρατηγική έρευνα της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας OI/2/2017 όσον αφορά τη διαφάνεια των νομοθετικών συζητήσεων στο πλαίσιο των προπαρασκευαστικών οργάνων του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης[2],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 13ης Φεβρουαρίου 2019, σχετικά με τα αποτελέσματα των διαβουλεύσεων της Επιτροπής Αναφορών κατά το 2018[3],

– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με τις δραστηριότητες του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή,

– έχοντας υπόψη τα άρθρα 54 και 232 παράγραφος 1 του Κανονισμού του,

– έχοντας υπόψη την επιστολή της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων,

– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Αναφορών (A9-0032/2019),

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή κατά το 2018 υποβλήθηκε επισήμως στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 2 Οκτωβρίου 2019 και ότι η Διαμεσολαβήτρια, Emily O’Reilly, την παρουσίασε στην Επιτροπή Αναφορών στις Βρυξέλλες στις 4 Σεπτεμβρίου 2019·

Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι, βάσει των άρθρων 24 και 228 της ΣΛΕΕ, ανατίθεται στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή η εξουσία να δέχεται καταγγελίες σχετικά με κρούσματα κακοδιοίκησης στα πλαίσια των δραστηριοτήτων των θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της Ένωσης, εξαιρουμένου το Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά την άσκηση των δικαιοδοτικών του αρμοδιοτήτων·

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 10 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση ορίζει ότι κάθε πολίτης έχει το δικαίωμα να συμμετέχει στον δημοκρατικό βίο της Ένωσης και ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται όσο το δυνατόν πιο ανοικτά και όσο το δυνατόν εγγύτερα στους πολίτες·

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 15 της ΣΛΕΕ ορίζει ότι «προκειμένου να προωθήσουν τη χρηστή διακυβέρνηση και να διασφαλίσουν τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οι οργανισμοί της Ένωσης διεξάγουν τις εργασίες τους όσο το δυνατόν πιο ανοιχτά» και ότι «κάθε πολίτης της Ένωσης και κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο κατοικεί ή έχει την καταστατική έδρα του σε ένα κράτος μέλος έχει δικαίωμα πρόσβασης σε έγγραφα των θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της Ένωσης»·

Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 41 παράγραφος 1 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων ορίζει ότι «κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην αμερόληπτη, δίκαιη και εντός ευλόγου προθεσμίας εξέταση των υποθέσεών του από τα θεσμικά και λοιπά όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης»·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 43 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, «κάθε πολίτης της Ένωσης καθώς και κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που κατοικεί ή έχει την καταστατική έδρα του σε ένα κράτος μέλος, έχει δικαίωμα να προσφεύγει στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή, σχετικά με περιπτώσεις κακοδιοίκησης στο πλαίσιο της δράσης των θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της Ένωσης, με εξαίρεση το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά την άσκηση των δικαιοδοτικών καθηκόντων του»·

Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2018 η Διαμεσολαβήτρια κίνησε 490 διαδικασίες έρευνας, εκ των οποίων 482 βάσει καταγγελίας και 8 αυτεπάγγελτα, ενώ περάτωσε 545 έρευνες (534 βάσει καταγγελίας και 11 αυτεπάγγελτα)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περισσότερες έρευνες αφορούσαν την Επιτροπή (285 έρευνες ή 58,2 %), ο επόμενος μεγαλύτερος αριθμός αφορούσε τους οργανισμούς της ΕΕ (43 έρευνες ή 8,8 %), ενώ οι υπόλοιπες αφορούσαν: το Κοινοβούλιο (30 έρευνες ή 6,1 %), την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Επιλογής Προσωπικού (EPSO) (23 έρευνες ή 4,7 %), την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) (23 έρευνες ή 4,7 %), την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (16 έρευνες ή 3,3 %), την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) (14 έρευνες ή 2,8 %) και άλλα θεσμικά όργανα (56 έρευνες ή 11,4 %)·

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα τρία βασικά θέματα προβληματισμού στις έρευνες που περατώθηκαν από τη Διαμεσολαβήτρια το 2018 αφορούσαν: τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και την πρόσβαση του κοινού σε πληροφορίες και έγγραφα (24,6 %), τη νοοτροπία παροχής υπηρεσιών (19,8 %) και την ορθή χρήση της διακριτικής ευχέρειας (16,1 %)· αντικείμενο προβληματισμού αποτέλεσαν επίσης, μεταξύ άλλων, ο σεβασμός των διαδικαστικών δικαιωμάτων, όπως το δικαίωμα σε ακρόαση, ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων, οι προσλήψεις, δεοντολογικά ζητήματα, η δημόσια συμμετοχή στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε επίπεδο ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών επί παραβάσει, η χρηστή δημοσιονομική διαχείριση των δημόσιων διαγωνισμών, των επιχορηγήσεων και των συμβάσεων της ΕΕ και η ορθή διαχείριση ζητημάτων που αφορούν το προσωπικό της ΕΕ·

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό συμμόρφωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τις συστάσεις της Διαμεσολαβήτριας για χρηστή διαχείριση, που ανήλθε σε 76 % το 2018, παρουσιάζει διαρκή μείωση σε σχέση με τα ποσοστά για το 2016 και 2017, που ανήλθαν σε 82 % και 77 % αντιστοίχως·

Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2018 ζήτησαν τη βοήθεια των υπηρεσιών της Διαμεσολαβήτριας 17.996 πολίτες· λαμβάνοντας υπόψη ότι από αυτούς 14.596 πολίτες έλαβαν συμβουλές μέσω του διαδραστικού οδηγού στον ιστότοπό της· λαμβάνοντας υπόψη ότι 1220 αιτήματα διαβιβάστηκαν σε άλλες υπηρεσίες προς ενημέρωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Διαμεσολαβήτρια ανέλαβε δράση για 2180 αναφορές·

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο των στρατηγικών εργασιών του το 2018, το γραφείο του Διαμεσολαβητή κίνησε πέντε νέες στρατηγικές έρευνες, σχετικά με τη μεταχείριση των ατόμων με αναπηρία στο πλαίσιο του κοινού καθεστώτος υγειονομικής ασφάλισης, την προσβασιμότητα των ιστοτόπων της Επιτροπής για τα άτομα με αναπηρία, τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων πριν από την υποβολή αιτήσεων, τη διαχείριση εκ μέρους της Επιτροπής περιπτώσεων μεταπήδησης στον ιδιωτικό τομέα όταν αφορούν υπαλλήλους της ΕΕ και σχετικά με τη λογοδοσία στο πλαίσιο του νομοθετικού έργου του Συμβουλίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2018 η Διαμεσολαβήτρια κίνησε δέκα στρατηγικές πρωτοβουλίες σχετικά, μεταξύ άλλων, με τη χρήση των γλωσσών στη δημόσια διοίκηση της ΕΕ, τις πολιτικές κατά της παρενόχλησης στην δημόσια διοίκηση της ΕΕ και την προστασία των παιδιών-μεταναστών·

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Διαμεσολαβητής διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση του ανοικτού χαρακτήρα και της υποχρέωσης λογοδοσίας απέναντι στους πολίτες στο πλαίσιο της νομοθετικής διαδικασίας της ΕΕ, ούτως ώστε να τους δίνεται η δυνατότητα να ασκούν το δικαίωμά τους για συμμετοχή στον δημοκρατικό βίο της Ένωσης και να αυξηθεί, κατ’ επέκταση, η δέσμευση και η εμπιστοσύνη των πολιτών·

ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Διαμεσολαβητής διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην εξασφάλιση της λογοδοσίας των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, καθώς και στην επίτευξη της μέγιστης δυνατής διαφάνειας και αμεροληψίας της διοίκησης και των μηχανισμών λήψης αποφάσεων της ΕΕ, με σκοπό την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών, ώστε να αυξηθεί η εμπιστοσύνη, η δέσμευση και η συμμετοχή τους στο δημοκρατικό βίο της Ένωσης·

ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κύρια προτεραιότητα του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή είναι να διασφαλίζει τον πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων των πολιτών·

ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2018 η Διαμεσολαβήτρια εγκαινίασε νέο ιστότοπο, ο οποίος περιλαμβάνει μια αναθεωρημένη και φιλική προς τον χρήστη διεπαφή για τους δυνητικούς καταγγέλλοντες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ταχεία διαδικασία του Διαμεσολαβητή για την εξέταση καταγγελιών σχετικά με την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα αντικατοπτρίζει τη δέσμευση της Διαμεσολαβήτριας να προσφέρει βοήθεια σε όσους τη ζητούν και να λαμβάνει αποφάσεις εντός 40 ημερών, και στις 24 επίσημες γλώσσες της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η νέα αυτή πρωτοβουλία αποτελεί μέρος μιας στρατηγικής για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του γραφείου της·

ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε συνέχεια της στρατηγικής έρευνας OI/2/2017/TE, η Διαμεσολαβήτρια διαπίστωσε ότι υπάρχει έλλειψη διαφάνειας στο Συμβούλιο όσον αφορά τη δημόσια πρόσβαση στα νομοθετικά έγγραφά του και τις τρέχουσες πρακτικές του στο πλαίσιο της διαδικασίας λήψης αποφάσεων – ιδίως κατά την προπαρασκευαστική φάση στην Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων (ΕΜΑ) και σε επίπεδο ομάδων εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, μετά την απροθυμία του Συμβουλίου να εφαρμόσει τις συστάσεις της, η Διαμεσολαβήτρια υπέβαλε στο Κοινοβούλιο, στις 16 Μαΐου 2018, την ειδική έκθεση OI/2/2017/TE σχετικά με τη διαφάνεια της νομοθετικής διαδικασίας στο Συμβούλιο· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο ενέκρινε, στις 17 Ιανουαρίου 2019, έκθεση σχετικά με τη στρατηγική έρευνα της Διαμεσολαβήτριας OI/2/2017 όσον αφορά τη διαφάνεια των νομοθετικών συζητήσεων στο πλαίσιο των προπαρασκευαστικών οργάνων του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης[4], στην οποία εκφράζει την πλήρη στήριξή του προς τις συστάσεις της Διαμεσολαβήτριας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η φινλανδική Προεδρία έχει εκφράσει τη δέσμευσή της να ενισχύσει τον ανοικτό χαρακτήρα και τη νομοθετική διαφάνεια του Συμβουλίου·

ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 12 Φεβρουαρίου 2019, το Κοινοβούλιο ενέκρινε σχέδιο κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη θέσπιση του καθεστώτος του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή και των γενικών όρων άσκησης των καθηκόντων του (καθεστώς του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή) και για την κατάργηση της απόφασης 94/262/ΕΚΑΧ, ΕΚ, Ευρατόμ[5], για το οποίο έχει την κύρια νομοθετική ευθύνη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έγκριση του νέου αυτού κανονισμού από το Συμβούλιο εκκρεμεί·

ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση του ανοικτού χαρακτήρα και της διαφάνειας όσον αφορά τις θέσεις που λαμβάνουν οι κυβερνήσεις των κρατών μελών στο Συμβούλιο θα βελτιώσει την εμπιστοσύνη στην ΕΕ και θα μειώσει τον ευρωσκεπτικισμό και τον λαϊκισμό·

ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2018 η Διαμεσολαβήτρια κίνησε στρατηγική πρωτοβουλία κατά της παρενόχλησης για τον έλεγχο των πολιτικών κατά της παρενόχλησης που έχει θεσπίσει η διοίκηση της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Διαμεσολαβήτρια αποφάσισε να αποστείλει το 2018 επιστολές σε 26 θεσμικά όργανα και οργανισμούς της ΕΕ, ζητώντας λεπτομέρειες σχετικά με τις πολιτικές και τον τρόπο εφαρμογής τους·

Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2018 η Διαμεσολαβήτρια κίνησε έρευνα σχετικά με τις διακρίσεις λόγω φύλου και τις ανησυχίες για την ισότητα των ευκαιριών στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΤΕπ ακολούθησε τις συστάσεις και τις προτάσεις της Διαμεσολαβήτριας σχετικά με τις ίσες ευκαιρίες και την ισότητα των φύλων·

ΚΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Διαμεσολαβητής εντάσσεται στο πλαίσιο της ΕΕ το οποίο είναι επιφορτισμένο, βάσει της ΣΗΕΔΑΑ, με την προστασία, την προώθηση και την παρακολούθηση της εφαρμογής της σύμβασης αυτής σε επίπεδο θεσμικών οργάνων της ΕΕ·

ΚΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Μάρτιο 2018 πραγματοποιήθηκε διάσκεψη στην οποία συμμετείχαν το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαμεσολαβητών και η Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ότι ένα από τα κύρια σημεία της συζήτησης ήταν ο τρόπος με τον οποίο οι διαμεσολαβητές θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη συνεργασία τους·

1. επικροτεί την ετήσια έκθεση για το έτος 2018 που υπέβαλε η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια·

2. συγχαίρει την Emily O’Reilly για το εξαιρετικό έργο της και τις εποικοδομητικές της προσπάθειες για τη βελτίωση τόσο της ποιότητας της διοίκησης της ΕΕ, όσο και της προσβασιμότητας και της ποιότητας των υπηρεσιών που προσφέρει στους πολίτες·

3. τονίζει τη σημασία της διαφάνειας και της πρόσβασης του κοινού στα έγγραφα που κατέχει το Συμβούλιο· τονίζει ότι ένα υψηλό επίπεδο διαφάνειας στη νομοθετική διαδικασία έχει ουσιαστική σημασία προκειμένου να έχουν τη δυνατότητα οι πολίτες, τα μέσα ενημέρωσης και τα ενδιαφερόμενα μέρη να ζητούν από τους εκλεγμένους αξιωματούχους και τις κυβερνήσεις τους να λογοδοτούν· αναγνωρίζει τον πολύτιμο ρόλο που διαδραματίζει η Διαμεσολαβήτρια στις επαφές και στη διαμεσολάβηση μεταξύ των θεσμικών οργάνων και των πολιτών της ΕΕ· πιστεύει ότι το Συμβούλιο πρέπει να αναθεωρήσει την πολιτική του περί απορρήτου· υπογραμμίζει τις προσπάθειες της Διαμεσολαβήτριας να αυξήσει τη λογοδοσία προς τους πολίτες στο πλαίσιο της νομοθετικής διαδικασίας της ΕΕ·

4. τονίζει ότι η ενεργότερη συμμετοχή των πολιτών στη λήψη των αποφάσεων είναι αναγκαία και σημαντική, ενώ είναι αναγκαία και η ενίσχυση της διαφάνειας όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η διοίκηση, προκειμένου να ενδυναμωθεί η δημοκρατική νομιμοποίηση των θεσμικών οργάνων της Ένωσης και να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη·

5. τονίζει ότι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς τα θεσμικά όργανα της Ένωσης αποτελεί πρώτιστο μέλημα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και έχει ύψιστη κοινωνικοπολιτική και ηθική σημασία·

6. επισημαίνει την ανάγκη για βελτίωση και ενίσχυση του κοινωνικού διαλόγου, καθώς και του διαλόγου μεταξύ των οργάνων, των θεσμών και των πολιτών της Ένωσης·

7. στηρίζει πλήρως τις συστάσεις της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας προς το Συμβούλιο και παροτρύνει το Συμβούλιο να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για την όσο το δυνατόν ταχύτερη εφαρμογή των συστάσεων αυτών·

8. ενθαρρύνει τη Διαμεσολαβήτρια να προσφέρει περαιτέρω καθοδήγηση στα θεσμικά όργανα της ΕΕ σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να επιτευχθεί η βελτίωση της επικοινωνίας με τους πολίτες σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ· παροτρύνει τη Διαμεσολαβήτρια να προσφέρει καθοδήγηση στα θεσμικά όργανα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να αναπτυχθεί η γλωσσική πολιτική τους, έτσι ώστε να επιτρέπεται η δημιουργία σχετικού περιεχομένου και πληροφοριών σε όσο το δυνατόν περισσότερες γλωσσικές εκδοχές·

9. επικροτεί τη στρατηγική της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας, που έχει ως στόχο να αυξήσει την προβολή και τον αντίκτυπο του αξιώματός της στους πολίτες της ΕΕ·

10. επικροτεί την αναδιάρθρωση του ιστοτόπου του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή, που τον καθιστά ένα πιο λειτουργικό και προσβάσιμο εργαλείο για τους πολίτες·

11. ζητεί από το Συμβούλιο ως συννομοθέτη να προσαρμόσει τις μεθόδους εργασίας του στα πρότυπα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας όπως επιτάσσουν οι Συνθήκες και να μην ενεργεί ως διπλωματικό φόρουμ, κάτι που δεν ανταποκρίνεται στη σκοπούμενη λειτουργία του· υπενθυμίζει ότι, μετά τη στρατηγική έρευνά της OI/2/2017/TE, η Διαμεσολαβήτρια κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι πρακτικές του Συμβουλίου όσον αφορά τη διαφάνεια συνιστούν κακοδιοίκηση· παροτρύνει το Συμβούλιο να εφαρμόσει αμελλητί τις συστάσεις της Διαμεσολαβήτριας που προκύπτουν από τη στρατηγική έρευνά της, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που διατύπωσε το Κοινοβούλιο στην έκθεσή του σχετικά με την ειδική έκθεση· ενθαρρύνει τη Διαμεσολαβήτρια να εξακολουθήσει να παρακολουθεί την πρόοδο της στρατηγικής της έρευνας·

12. επαναλαμβάνει την έκκλησή του για επικαιροποίηση της νομοθεσίας της ΕΕ σχετικά με την πρόσβαση σε έγγραφα και ζητεί να αναθεωρηθεί ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2001, για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής[6], προκειμένου να διευκολυνθεί το έργο της Διαμεσολαβήτριας όσον αφορά τον έλεγχο της χορήγησης άδειας για πρόσβαση σε έγγραφα από το Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Επιτροπή· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το Συμβούλιο ανέστειλε την αναθεώρηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 και καλεί το Συμβούλιο να αρχίσει εκ νέου τις συζητήσεις του με βάση τη θέση που ενέκρινε το Κοινοβούλιο σε δεύτερη ανάγνωση, όπως ορίζεται στο ψήφισμά του, της 12ης Ιουνίου 2013, σχετικά με το αδιέξοδο όσον αφορά την αναθεώρηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 (2013/2637(RSP))[7]·

13. επαναλαμβάνει την έκκλησή του για αναθεώρηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001, δεδομένου ότι είναι εξαιρετικά παρωχημένος και δεν αποτυπώνει πλέον την τρέχουσα νομική κατάσταση και τις θεσμικές πρακτικές που εφαρμόζουν τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οι οργανισμοί της ΕΕ·

14. χαιρετίζει την επίσημη έναρξη της ταχείας διαδικασίας για έρευνες σχετικά με την πρόσβαση σε έγγραφα και αναγνωρίζει το θετικό της αποτέλεσμα για τους καταγγέλλοντες·

15. υπογραμμίζει με έμφαση ότι είναι σημαντικό η Διαμεσολαβήτρια να εξακολουθήσει να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τη διαφάνεια της Επιτροπής και να πραγματοποιεί σχετικές στρατηγικές έρευνες· δηλώνει ότι έχει επίγνωση του γεγονότος ότι εξακολουθεί να υφίσταται το φαινόμενο της μεταπήδησης στον ιδιωτικό τομέα, ιδίως μεταξύ των υψηλόβαθμων υπαλλήλων των θεσμικών οργάνων· παροτρύνει τη Διαμεσολαβήτρια να εξακολουθήσει να παρακολουθεί την εφαρμογή των αναθεωρημένων κανόνων της Επιτροπής σχετικά με τη μεταπήδηση στον ιδιωτικό τομέα, που τέθηκαν σε ισχύ τον Σεπτέμβριο 2018, ως αποτέλεσμα της έρευνας ιδίας πρωτοβουλίας που κίνησε·

16. τονίζει ότι το ζήτημα των συγκρούσεων συμφερόντων είναι ευρύτερο από τις υποθέσεις μεταπήδησης στον ιδιωτικό τομέα και επιμένει ότι πρέπει να αναπτυχθούν περαιτέρω κανόνες και αυστηρότερα κριτήρια, προκειμένου να διασφαλιστεί με βεβαιότητα ότι οι αποφάσεις θα λαμβάνονται και η νομοθεσία θα θεσπίζεται προς το συμφέρον των πολιτών·

17. υπενθυμίζει ότι οι αρχές της δημοσιοποίησης, του ανοικτού χαρακτήρα και της διαφάνειας είναι αρχές που ενυπάρχουν στη νομοθετική διαδικασία της ΕΕ, προκειμένου οι πολίτες να έχουν τη δυνατότητα να ενημερώνονται για τα θεμέλια επί των οποίων στηρίζονται οι νομοθετικές δράσεις, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματική άσκηση των δημοκρατικών τους δικαιωμάτων[8]3β· αναγνωρίζει την ανάγκη για διαφάνεια στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ· υποστηρίζει τη δημιουργία της κοινής νομοθετικής πύλης μεταξύ των υπηρεσιών των τριών θεσμικών οργάνων, στόχος της οποίας είναι να προσφέρει ένα φιλικό προς τον χρήστη κανάλι που θα επιτρέπει σε μη ειδικούς να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με εν εξελίξει νομοθετικές διαδικασίες·

18. τάσσεται υπέρ της δημοσίευσης των τελικών εγγράφων των τριμερών διαλόγων· υπογραμμίζει ότι, σύμφωνα με την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην υπόθεση De Capitani (T-540/15) τον Μάρτιο 2018, οι απόψεις των θεσμικών οργάνων που αποτυπώνονται στα έγγραφα «τεσσάρων στηλών» δεν εμπίπτουν σε γενικό τεκμήριο μη δημοσιοποίησης· σημειώνει ότι ο ευαίσθητος χαρακτήρας των θεμάτων που αποτυπώνονται στα έγγραφα των τριμερών διαλόγων από μόνος του κρίθηκε ότι δεν συνιστά επαρκή λόγο άρνησης της πρόσβασης του κοινού στα εν λόγω έγγραφα· θεωρεί ότι, προκειμένου να επιτευχθεί διαφάνεια στους τριμερείς διαλόγους, θα πρέπει να συμβάλουν και τα τρία θεσμικά όργανα· αναγνωρίζει ότι το δικαίωμα του κοινού για πρόσβαση στα έγγραφα των θεσμικών οργάνων της Ένωσης αποτελεί προστατευόμενο και αναφαίρετο δικαίωμα του κάθε πολίτη της ΕΕ, που απορρέει άμεσα από τη δημοκρατική αρχή και το θεμελιώδες δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης, και επομένως θεμελιώνεται και αντίστοιχη υποχρέωση της Ένωσης για συμμόρφωση και λογοδοσία· τονίζει ότι είναι αναγκαίο να προαχθούν περαιτέρω οι αντίστοιχοι θεσμοί που προωθούν τη διαφάνεια, όπως το Γραφείο του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή, έτσι ώστε η Ένωση να συμμορφώνεται με την προαναφερθείσα υποχρέωσή της·

19. επαναλαμβάνει ότι η ανεξαρτησία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) δίνει στα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής της την ελευθερία να αποφασίζουν, υπεύθυνα και τηρώντας τη δέουσα λογοδοσία, εάν θα συμμετάσχουν σε φόρουμ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δεν είναι ανοικτά στο ευρύτερο κοινό, εφόσον θεωρούν ότι τούτο είναι αναγκαίο προκειμένου να διασφαλίζεται η βέλτιστη άσκηση της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ· λαμβάνει υπό σημείωση την από 5ης Ιουλίου 2018 γνωμοδότηση της Διαμεσολαβήτριας·

20. καλεί την Επιτροπή, στο στάδιο του άτυπου διαλόγου μεταξύ της ίδιας και των κρατών μελών, να διασφαλίσει υψηλό επίπεδο διαφάνειας και πρόσβαση σε έγγραφα και πληροφορίες που αφορούν τις διαδικασίες EU Pilot και τις διαδικασίες επί παραβάσει, ιδίως όταν σχετίζονται με ληφθείσες αναφορές, καθώς και πλήρη πρόσβαση με κατάλληλα μέσα στις διαδικασίες EU Pilot και τις διαδικασίες επί παραβάσει που έχουν ήδη περατωθεί· καλεί την Επιτροπή να υιοθετήσει διαφορετική προσέγγιση όσον αφορά τις έρευνες για παραβιάσεις του δικαίου της ΕΕ, και να κινεί διαδικασίες επί παραβάσει χωρίς να βασίζεται αποκλειστικά στον μηχανισμό EU Pilot·

21. τονίζει τη σημασία των μέτρων που ελήφθησαν για να ενισχυθεί η διαφάνεια των αποφάσεων που λαμβάνονται στο πλαίσιο των διαδικασιών επί παραβάσει· υπενθυμίζει ότι το 2014 η Επιτροπή δημιούργησε στον ιστότοπο Europa μια κεντρική πλατφόρμα με αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με τις παραβιάσεις· επισημαίνει ότι η Επιτροπή, στις ετήσιες εκθέσεις της για τον έλεγχο της εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ, παρέχει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο κοινό πληροφορίες σχετικά με τους φακέλους που αφορούν τον μηχανισμό EU Pilot και τις παραβιάσεις·

22. τάσσεται πλήρως υπέρ της δέσμευσης της Διαμεσολαβήτριας για βελτίωση της διαφάνειας των δραστηριοτήτων των ομάδων συμφερόντων στην ΕΕ· τάσσεται υπέρ της δέσμευσης της Επιτροπής να εφαρμόζει τους αναθεωρημένους οριζόντιους κανόνες για τις ομάδες εμπειρογνωμόνων, μεταξύ άλλων εκείνους που αφορούν τη διαφάνεια και τη σύγκρουση συμφερόντων· τονίζει τη σημασία καταχώρισης ατόμων και οργανώσεων που εκπροσωπούν ιδιωτικά συμφέροντα στο Μητρώο Διαφάνειας, ώστε οι διορισμοί να γίνονται σύμφωνα με τους οριζόντιους κανόνες·

23. χαιρετίζει την τριμερή συμφωνία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία συνιστά ένα βήμα προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης των υφιστάμενων κανόνων που αφορούν την εκπροσώπηση συμφερόντων και για την κάλυψη των νομικών κενών· θεωρεί, ωστόσο, ότι τα θεσμικά όργανα δεν θα πρέπει να σταματήσουν εκεί, αλλά θα πρέπει να συνεχίσουν να λαμβάνουν δεσμευτικά νομοθετικά μέτρα για όλα τα θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς της ΕΕ·

24. τονίζει ότι είναι σημαντικό να καταστούν διαθέσιμες όλες οι πληροφορίες σχετικά με την επιρροή των εκπροσώπων ομάδων συμφερόντων δωρεάν, με πλήρως κατανοητό τρόπο και με εύκολη πρόσβαση για το κοινό, μέσω της βελτίωσης της ακρίβειας των δεδομένων στο Μητρώο Διαφάνειας της ΕΕ· υπογραμμίζει ότι πρέπει να διασφαλιστεί η πλήρης διαφάνεια της χρηματοδότησης όλων των εκπροσώπων συμφερόντων και ζητεί την αναστολή της λειτουργίας τυχόν οργανισμών που παραβιάζουν τους κανόνες για τη μεταπήδηση στον ιδιωτικό τομέα·

25. επισημαίνει την ανάγκη για την έκδοση μιας νομικής πράξης προκειμένου να καταστεί το Μητρώο Διαφάνειας πλήρως υποχρεωτικό και νομικά δεσμευτικό για όλα τα θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς της ΕΕ και για τρίτα μέρη, διασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο πλήρη διαφάνεια όσον αφορά τις ομάδες συμφερόντων· ενθαρρύνει τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να εξετάσουν ποιες πρακτικές ρυθμίσεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ταχεία και αποτελεσματική συμφωνία·

26. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι διακρίσεις λόγω φύλου και η εκπροσώπηση των φύλων εξακολουθούν να προκαλούν ανησυχίες στο πλαίσιο των θεσμικών οργάνων της ΕΕ· σημειώνει με ανησυχία τα πορίσματα της υπόθεσης 366/2017/AMF και ζητεί επιτακτικά από την ΕΤΕπ να συμμορφωθεί πλήρως με τις συστάσεις της Διαμεσολαβήτριας για την επίτευξη ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων σε διευθυντικές θέσεις·

27. χαιρετίζει την έρευνα της Διαμεσολαβήτριας το 2018 σχετικά με τη διαδικασία διορισμού του Γενικού Γραμματέα της Επιτροπής και λαμβάνει υπόψη τα πορίσματά της για τέσσερις περιπτώσεις κακοδιοίκησης· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν εφάρμοσε τις συστάσεις της Διαμεσολαβήτριας, παρά το γεγονός ότι έχαιραν της στήριξης του Κοινοβουλίου· σημειώνει με ιδιαίτερη ανησυχία ότι δεν θέσπισε ειδική διαδικασία διορισμού και ζητεί από τη νέα Επιτροπή να το πράξει, ώστε να διασφαλιστεί η εφαρμογή των υψηλότερων προτύπων διαφάνειας, δεοντολογίας και κράτους δικαίου·

28. σημειώνει με ανησυχία το μειούμενο ποσοστό συμμόρφωσης της Επιτροπής προς τις συστάσεις, τις προτάσεις και τις λύσεις που διατυπώνει η Διαμεσολαβήτρια· καλεί την Επιτροπή να επιδείξει περαιτέρω δέσμευση για την αντιμετώπιση όλων των περιπτώσεων κακοδιοίκησης που διαπιστώνει η Διαμεσολαβήτρια στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της·

29. παροτρύνει τη Διαμεσολαβήτρια να παρακολουθεί με πνεύμα διαφάνειας και αντικειμενικότητας την εφαρμογή των διατάξεων του νέου Κανονισμού του Κοινοβουλίου για τις ακροάσεις των ορισθέντων Επιτρόπων, και ιδίως των διατάξεων του άρθρου 2 του παραρτήματος VII, που αφορούν την εξέταση οικονομικών συμφερόντων·

30. λαμβάνει υπόψη την πρόταση που ενέκρινε η Επιτροπή, στις 31 Ιανουαρίου 2018, για έναν νέο κώδικα δεοντολογίας για τα μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής· πιστεύει ότι είναι απαραίτητο να ενισχυθούν περαιτέρω οι διατάξεις του κώδικα·

31. τονίζει και πιστεύει ακράδαντα ότι πρέπει να εφαρμοστούν αυστηροί ηθικοί και δεοντολογικοί κανόνες και πρότυπα σε όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, προκειμένου να διασφαλίζεται η τήρηση του καθήκοντος εντιμότητας και διακριτικότητας·

32. πιστεύει ακράδαντα ότι η διαφάνεια αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο του κράτους δικαίου και ότι πρέπει να τηρείται καθ’ όλη τη διάρκεια της νομοθετικής διαδικασίας, δεδομένου ότι επηρεάζει την πραγματική υλοποίηση του δικαιώματος ψήφου και του δικαιώματος του εκλέγεσθαι, πέρα από άλλα δικαιώματα (όπως η ελευθερία έκφρασης, η ελευθερία λόγου και η ελευθερία πληροφόρησης)· θεωρεί ότι η διαμόρφωση μιας ενεργού ιθαγένειας της ΕΕ θα απαιτούσε δημόσιο έλεγχο, επανεξέταση και αξιολόγηση της διαδικασίας, καθώς και τη δυνατότητα αμφισβήτησης του αποτελέσματος· υπογραμμίζει ότι τούτο θα μπορούσε να βοηθήσει τους πολίτες να εξοικειώνονται όλο και περισσότερο με βασικές έννοιες της νομοθετικής διαδικασίας και να προωθήσει τη συμμετοχή στη δημοκρατική ζωή της Ένωσης·

33. χαιρετίζει τις συνεχείς προσπάθειες της Διαμεσολαβήτριας να επηρεάσει τις αλλαγές στα θεσμικά όργανα της ΕΕ μέσω της συμμετοχής της σε δημόσιες διαβουλεύσεις που σχετίζονται με τομείς του έργου της· εκφράζει την ικανοποίησή του για τις προτάσεις της περί βελτίωσης της διαφάνειας του μοντέλου αξιολόγησης κινδύνου της ΕΕ στην αλυσίδα τροφίμων, στις οποίες περιλαμβάνονται συστάσεις να δημοσιεύει η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων τις ημερήσιες διατάξεις και τα πρακτικά των συνεδριάσεων που αφορούν την αξιολόγηση κινδύνου·

34. ενθαρρύνει τη Διαμεσολαβήτρια να συνεχίσει την έρευνα ιδίας πρωτοβουλίας σχετικά με τη διαφάνεια των επαφών του ΕΜΑ με φαρμακευτικές εταιρείες προ της υποβολής αιτήσεων για χορήγηση άδειας κυκλοφορίας στην αγορά, καθώς και τη δημόσια διαβούλευση που διήρκεσε έως τον Ιανουάριο 2019·

35. χαιρετίζει την έρευνα της Διαμεσολαβήτριας σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασφάλειας της Αεροπορίας (EASA) αντιμετωπίζει τις εκθέσεις σχετικά με την ασφάλεια, που είχε ως αποτέλεσμα ο οργανισμός να αλλάξει την πρακτική του, έτσι ώστε όσοι αναφέρουν προβλήματα ασφαλείας να λαμβάνουν ανατροφοδότηση·

36. παροτρύνει τη Διαμεσολαβήτρια να εξακολουθήσει να παρακολουθεί τη συμμόρφωση του κοινού καθεστώτος υγειονομικής ασφάλισης (ΚΚΥΑ) με την ΣΗΕΔΑΑ· παροτρύνει την Επιτροπή να επικαιροποιήσει το κείμενο των γενικών εκτελεστικών διατάξεων (ΓΔΕ) που διέπουν τη λειτουργία του ΚΚΥΑ όσον αφορά τα ιατρικά έξοδα των ατόμων με αναπηρία ή σοβαρή ασθένεια, καθώς και τα έξοδα που αφορούν την εύλογη προσαρμογή του χώρου εργασίας τους· καλεί τη Διαμεσολαβήτρια να διασφαλίσει την πλήρη εφαρμογή της ΣΗΕΔΑΑ από τη διοίκηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο σύνολό της·

37. χαιρετίζει τις πρακτικές συστάσεις της Διαμεσολαβήτριας όσον αφορά την προσβασιμότητα των διαδικασιών επιλογής της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Επιλογής Προσωπικού (EPSO) για υποψηφίους με προβλήματα όρασης· καλεί τη Διαμεσολαβήτρια να παρακολουθεί την πλήρη συμμόρφωση της EPSO με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας για τις επιγραμμικές διαδικασίες επιλογής· καλεί τη Διαμεσολαβήτρια να δώσει συνέχεια στις προτάσεις της για υποστηρικτικές τεχνολογίες κατά τη διάρκεια των δοκιμασιών μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή που διεξάγονται σε ολόκληρο τον κόσμο·

38. υποστηρίζει τη Διαμεσολαβήτρια όσον αφορά την ευαισθητοποίηση των θεσμικών οργάνων της ΕΕ για τη θέσπιση ισχυρότερων πολιτικών κατά της παρενόχλησης·

39. υποστηρίζει την πρωτοβουλία της Διαμεσολαβήτριας να παρακολουθεί το κίνημα #MeToo και ζητεί να παρακολουθούνται περαιτέρω οι πολιτικές κατά της παρενόχλησης που έχει θεσπίσει η διοίκηση της ΕΕ·

40. στηρίζει τις προσπάθειες της Διαμεσολαβήτριας να διευκολύνει τη συμμετοχή των πολιτών στη χάραξη πολιτικής της ΕΕ· ζητεί από τη Διαμεσολαβήτρια να συνεχίσει να παρακολουθεί τη χρήση του εργαλείου της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών (ΕΠΠ), συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου της εφαρμογής του αναθεωρημένου κανονισμού ΕΠΠ·

41. επισημαίνει ότι ο ρόλος του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή έχει εξελιχθεί από τη δημιουργία του με την πάροδο του χρόνου, και από την πρόληψη της κακοδιοίκησης έχει περάσει στην προώθηση της χρηστής διοίκησης· θεωρεί ότι η λογική εξέλιξη αυτής της τάσης είναι να συνεχίσουν οι προσπάθειες ώστε να προαχθούν ενεργά και έγκαιρα η βελτίωση της διοίκησης και οι βέλτιστες διοικητικές πρακτικές·

42. επικροτεί την πρωτοβουλία της Διαμεσολαβήτριας για ένα βραβείο χρηστής διοίκησης, το οποίο αναγνωρίζει τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι υπάλληλοι της ΕΕ για να βρουν καινοτόμους τρόπους υλοποίησης φιλικών προς τον πολίτη πολιτικών·

43. επαναλαμβάνει το προ πολλού διατυπωθέν αίτημά του για αναβάθμιση του ισχύοντος κώδικα ορθής διοικητικής συμπεριφοράς, έτσι ώστε να μετατραπεί σε δεόντως δεσμευτικό κανονισμό για όλα τα θεσμικά όργανα και τους οργανισμούς της ΕΕ αλλά και για τρίτα μέρη·

44. υπενθυμίζει ότι η Διαμεσολαβήτρια έχει δεσμευτεί ότι το επίπεδο διαφάνειας από την πλευρά της ΕΕ καθ’ όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για τη συμφωνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι πολύ υψηλό·

45. ενθαρρύνει τη Διαμεσολαβήτρια να συνεχίσει τη συνεργασία με τους εθνικούς διαμεσολαβητές μέσω του Ευρωπαϊκού Δικτύου Διαμεσολαβητών· τονίζει ότι είναι αναγκαίο να αναπτυχθούν περαιτέρω τέτοιες δυνατότητες συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων εθνικών διαμεσολαβητών·

46. υπενθυμίζει ότι το νέο σχέδιο για το καθεστώς του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή, που εγκρίθηκε προσφάτως από το Κοινοβούλιο, περιλαμβάνει την πρόβλεψη τριετούς προθεσμίας προτού βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου καταστεί επιλέξιμος για το αξίωμα του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή·

47. επιμένει ότι είναι ζωτικής σημασίας να διαφυλαχθεί η ανεξαρτησία και η ακεραιότητα του Διαμεσολαβητή, καθώς και να διασφαλιστεί ότι θα αναλαμβάνουν το αξίωμα πρόσωπα απαλλαγμένα από εμφανείς κομματικές/πολιτικές διασυνδέσεις και συγκρούσεις συμφερόντων, με έντονη την αίσθηση της ηθικής·

48. εκφράζει την εκτίμησή του για την εξαιρετική και εποικοδομητική συνεργασία της Διαμεσολαβήτριας και της ομάδας της με την Επιτροπή Αναφορών·

49. αναγνωρίζει την εξαιρετική συνεργασία με τη Διαμεσολαβήτρια κατά τη διάρκεια της θητείας της και καλεί τον επερχόμενο Διαμεσολαβητή να συνεχίσει αυτή τη συνεργασία και τον διαρθρωμένο διάλογο με την Επιτροπή Αναφορών, έτσι ώστε να βελτιωθούν περαιτέρω η ποιότητα της διοίκησης της ΕΕ και η προσβασιμότητα και η ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρει στους πολίτες μας·

50. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα και την έκθεση της Επιτροπής Αναφορών στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, την Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και στους διαμεσολαβητές ή τις αντίστοιχες αρχές των κρατών μελών.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Η ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή κατά το 2018[9] υποβλήθηκε επισήμως στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 2 Οκτωβρίου 2019, η δε Διαμεσολαβήτρια, Emily O’Reilly, παρουσίασε την έκθεσή της στην Επιτροπή Αναφορών στις Βρυξέλλες, στις 4 Σεπτεμβρίου 2019.

Ο θεσμός του Διαμεσολαβητή κατοχυρώνεται στα άρθρα 24 και 228 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).

Το άρθρο 24 της ΣΛΕΕ, καθώς και το άρθρο 43 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, προβλέπουν το δικαίωμα υποβολής καταγγελίας στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή.

Σύμφωνα με το άρθρο 228 της ΣΛΕΕ, ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής, ο οποίος εκλέγεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, είναι αρμόδιος να δέχεται τις καταγγελίες όλων των πολιτών της Ένωσης ή των φυσικών ή νομικών προσώπων που κατοικούν ή έχουν την καταστατική τους έδρα σε κράτος μέλος, σχετικά με περιπτώσεις κακοδιοίκησης στο πλαίσιο της δράσης των θεσμικών ή λοιπών οργάνων ή οργανισμών της Ένωσης, με εξαίρεση το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά την άσκηση των δικαιοδοτικών του καθηκόντων.

Ως κακοδιοίκηση νοείται η ανεπάρκεια ή η αναποτελεσματικότητα της διοίκησης. Τούτο συμβαίνει όταν ένα θεσμικό όργανο δεν ενεργεί σύμφωνα με τον νόμο, δεν τηρεί τις αρχές της χρηστής διοίκησης ή παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Μια βασική πτυχή της των ισχυουσών Συνθηκών, η οποία συνδέεται στενά με τις δραστηριότητες του Διαμεσολαβητή, περιλαμβάνεται στο άρθρο 15 της ΣΛΕΕ. Όντως, το άρθρο 15 της ΣΛΕΕ ορίζει ότι τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οι οργανισμοί της Ένωσης διεξάγουν τις εργασίες τους όσο το δυνατόν πιο ανοικτά, προκειμένου να προωθήσουν τη χρηστή διακυβέρνηση και να διασφαλίσουν τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών. Επιπλέον, προβλέπει ότι κάθε πολίτης της Ένωσης και κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο κατοικεί ή έχει την καταστατική έδρα του σε κράτος μέλος έχει δικαίωμα πρόσβασης σε έγγραφα των θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της Ένωσης.

Μια επιπλέον βασική συνιστώσα, που συνδέεται ιδιαιτέρως με τον ρόλο του Διαμεσολαβητή, αποτελεί το άρθρο 41 παράγραφος 1 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, στο οποίο επισημαίνεται ότι «κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην αμερόληπτη, δίκαιη και εντός ευλόγου προθεσμίας εξέταση των υποθέσεών του από τα θεσμικά και λοιπά όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης».

Το 2018, 17.996 πολίτες προσέφυγαν στις υπηρεσίες του Διαμεσολαβητή, εξ αυτών δε 14.596 έλαβαν συμβουλές μέσω του διαδραστικού οδηγού που περιέχεται στον ιστότοπο της Διαμεσολαβήτριας, ενώ από τα υπόλοιπα αιτήματα οι υπηρεσίες του Διαμεσολαβητή έδωσαν απάντηση σε 1220 και 2180 εξετάστηκαν από τη Διαμεσολαβήτρια ως καταγγελίες.

Από 2180 συνολικά καταγγελίες που διαχειρίστηκε το 2018 η Διαμεσολαβήτρια, οι 880 ενέπιπταν στο πεδίο αρμοδιοτήτων της ενώ οι 1300 όχι.

Το 2018 η Διαμεσολαβήτρια κίνησε 490 διαδικασίες έρευνας, εκ των οποίων 482 βάσει καταγγελίας και οκτώ αυτεπάγγελτα, ενώ περάτωσε 545 έρευνες (534 βάσει καταγγελίας και 11 αυτεπάγγελτα). Οι περισσότερες από τις έρευνες αφορούσαν την Επιτροπή (285 έρευνες ή 58,2 %), ακολουθούμενη από τους οργανισμούς της ΕΕ (43 έρευνες ή 8,8 %), το Κοινοβούλιο (30 έρευνες ή 6,1 %), την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Επιλογής Προσωπικού (EPSO) (23 έρευνες ή 4,7 %), την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) (23 έρευνες ή 4,7 %), την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (16 έρευνες ή 3,3 %), την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) (14 έρευνες ή 2,8 %) και άλλα θεσμικά όργανα (56 έρευνες ή 11,4 %).

Τα τρία βασικά θέματα προβληματισμού της Διαμεσολαβήτριας στις έρευνες που περατώθηκαν το 2018 αφορούσαν: τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και την πρόσβαση του κοινού σε πληροφορίες και έγγραφα (20,6 %), την νοοτροπία παροχής υπηρεσιών (16,8 %) και τον σεβασμό των διαδικαστικών δικαιωμάτων (16,5 %). Αντικείμενο προβληματισμού αποτέλεσαν επίσης ζητήματα δεοντολογίας, η συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων της ΕΕ, ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων, η ορθή χρήση της διακριτικής ευχέρειας, μεταξύ άλλων σε διαδικασίες επί παραβάσει, η χρηστή δημοσιονομική διαχείριση των δημόσιων διαγωνισμών, των επιχορηγήσεων και των συμβάσεων της ΕΕ, οι προσλήψεις και η ορθή διαχείριση ζητημάτων που αφορούν το προσωπικό της ΕΕ.

Στο πλαίσιο των στρατηγικών εργασιών του το 2018, το γραφείο του Διαμεσολαβητή κίνησε πέντε νέες στρατηγικές έρευνες που αφορούν τη μεταχείριση των ατόμων με αναπηρία στο πλαίσιο του κοινού καθεστώτος υγειονομικής ασφάλισης, την προσβασιμότητα των ιστοτόπων της Επιτροπής για τα άτομα με αναπηρία, τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων πριν από την υποβολή αιτήσεων, τη διαχείριση εκ μέρους της Επιτροπής περιπτώσεων μεταπήδησης στον ιδιωτικό τομέα, θέματα σχετικά με υπαλλήλους της ΕΕ, καθώς και τη λογοδοσία στο πλαίσιο του νομοθετικού έργου του Συμβουλίου.

Η Διαμεσολαβήτρια κίνησε, επίσης, δέκα στρατηγικές πρωτοβουλίες σχετικά, μεταξύ άλλων, με τη χρήση των γλωσσών και τις πολιτικές κατά της παρενόχλησης στην δημόσια διοίκηση της ΕΕ, την προστασία των παιδιών-μεταναστών και τις επιστροφές, καθώς και τους κανόνες διαφόρων θεσμικών οργάνων και οργανισμών της ΕΕ για την μεταπήδηση στον ιδιωτικό τομέα.

Ο εισηγητής τονίζει ότι οι έρευνες σχετικά με τη διαφάνεια και τη λογοδοσία, συμπεριλαμβανομένων των ερευνών σχετικά με την πρόσβαση σε πληροφορίες και έγγραφα, εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο ποσοστό των υποθέσεων τις οποίες χειρίστηκε η Διαμεσολαβήτρια το 2018 (20,6 %).

Το έτος αυτό ήταν επίσης αξιοσημείωτο λόγω της χρήσης μιας από τις εξουσίες του Διαμεσολαβητή που χρησιμοποιούνται σπάνια: της υποβολής ειδικής έκθεσης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τη λογοδοσία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αντίληψη του κοινού για την ΕΕ έχει διαμορφωθεί εν μέρει από την τάση να κατηγορούνται για τα πάντα οι Βρυξέλλες. Ο εισηγητής πιστεύει ότι είναι σημαντικό για τη δημοκρατία της ΕΕ και για τις ενημερωμένες δημόσιες συζητήσεις να αμφισβητηθεί η εν λόγω αντίληψη των πολιτών, καθώς και ότι οι πολίτες έχουν δικαίωμα να γνωρίζουν τον τρόπο με τον οποίο οι κυβερνήσεις τους συμβάλλουν στη θέσπιση της νομοθεσίας της ΕΕ. Ως εκ τούτου, ο εισηγητής υποστηρίζει την πρόταση για τη βελτίωση της νομοθετικής διαφάνειας του Συμβουλίου. Η Διαμεσολαβήτρια υπέβαλε σειρά συστάσεων προς το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου τούτο να επιτρέψει στους πολίτες να παρακολουθούν ευκολότερα τη νομοθετική διαδικασία της ΕΕ:

α) να καταγράφει συστηματικά την ταυτότητα των κυβερνήσεων των κρατών μελών, όταν αυτές εκφράζουν θέσεις στα προπαρασκευαστικά όργανα του Συμβουλίου·

β να θεσπίσει, σε αρμονία με τη νομοθεσία της ΕΕ, σαφή και δημοσίως προσβάσιμα κριτήρια όσον αφορά την τοποθέτηση σε έγγραφα της ένδειξης «LIMITE»·

γ) να επανεξετάζει συστηματικά το καθεστώς «LIMITE» των εγγράφων σε πρώιμο στάδιο, πριν από την τελική έκδοση μιας νομοθετικής πράξης, και ειδικότερα πριν από τις ανεπίσημες διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο των τριμερών διαλόγων, όταν το Συμβούλιο έχει λάβει αρχική θέση επί της πρότασης·

Ο εισηγητής εκφράζει την ικανοποίησή του για τον ουσιαστικό και γόνιμο διάλογο μεταξύ της Διαμεσολαβήτριας και της Επιτροπής Αναφορών, ο οποίος συνιστά αποτελεσματικό τρόπο για την αντιμετώπιση των ανησυχιών των πολιτών που αφορούν την καθοδήγηση και τη βοήθεια: ο μεν Διαμεσολαβητής εξετάζει καταγγελίες κατά θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της ΕΕ, η δε Επιτροπή Αναφορών διαχειρίζεται αναφορές σχετικές με τους τομείς δραστηριότητας της ΕΕ σε όλη την Ευρώπη.