Wszystko o sesjach plenarnych 

Posiedzenie plenarne jest kulminacyjnym momentem działalności Parlamentu Europejskiego, gdyż stanowi zwieńczenie prac legislacyjnych realizowanych w komisjach parlamentarnych oraz grupach politycznych. Posiedzenie plenarne jest również forum, na którym posłowie do PE będący przedstawicielami obywateli Unii Europejskiej uczestniczą w podejmowaniu decyzji wspólnotowych i przedstawiają swoje poglądy w obecności Komisji i Rady.

Przez długi czas Parlament Europejski był jedynie forum debat i pełnił funkcję organu konsultacyjnego.
Jednak od czasu wyborów w głosowaniu powszechnym i bezpośrednim oraz dzięki działalności posłów wzrósł w siłę i uzyskał rolę organu współdecydującego na równi z Radą w zakresie trzech czwartych prawodawstwa wspólnotowego. Dziś zgromadzenie plenarne Parlamentu liczy 705 posłów pochodzących z 27 państw członkowskich Unii Europejskiej i debatuje w 24 językach. Posłów, urzędników, tłumaczy ustnych i pisemnych obowiązują szczegółowe zasady mające na celu zapewnienie sprawnego przebiegu posiedzenia.

Uczestnicy posiedzenia plenarnego 

Posiedzeniom plenarnym przewodniczy Przewodniczący Parlamentu Europejskiego. W tej roli Przewodniczącego Parlamentu wspiera czternastu wiceprzewodniczących. W zależności od bieżących wydarzeń Przewodniczący niekiedy rozpoczyna posiedzenie od wygłoszenia przemówienia lub uczczenia wzniosłego wydarzenia. Parlament istotnie śledzi z zaangażowaniem przebieg najważniejszych wydarzeń danej chwili i bez wahania dostosowuje porządek obrad, aby wezwać Unię do podjęcia działań. Przewodniczący Parlamentu może mieć decydujący wpływ w tej kwestii.

Podczas posiedzenia Przewodniczący udziela głosu posłom i czuwa nad prawidłowym przebiegiem dyskusji. Przewodniczy także głosowaniom i poddaje pod głosowanie poprawki oraz rezolucje legislacyjne, a także stwierdza, czy została osiagnięta większość głosów w Zgromadzeniu. Jego autorytet umożliwia nadanie właściwego tempa głosowaniom, które bywają długie i złożone.

705 posłów europejskich wchodzi obecnie w skład 7 grup politycznych reprezentujących całą paletę wpływów ideologicznych. Niektórzy posłowie nie należą do żadnej z grup politycznych, w związku z czym są uznawani za posłów „niezrzeszonych”. To właśnie grupy polityczne decydują o zagadnieniach, które zostaną poruszone na posiedzeniu plenarnym. Mogą one również zgłaszać poprawki do sprawozdań będących przedmiotem głosowania w czasie posiedzenia. Jednakże żaden poseł nie może zostać zobowiązany przez grupę, do której należy, do głosowania w taki a nie inny sposób.

Komisja Europejska i Rada Unii Europejskiej uczestniczą w posiedzeniach plenarnych, z zamiarem ułatwienia współpracy między instytucjami w procesie podejmowania decyzji. Na wniosek Parlamentu Europejskiego przedstawiciele tych dwóch instytucji składają oświadczenia lub przedstawiają sprawozdanie z działalności, odpowiadając na ewentualne pytania posłów. Zwieńczeniem tych debat może być głosowanie nad rezolucją.

Biorąc pod uwagę dużą liczbę uczestników podczas posiedzenia plenarnego nie ma miejsca na improwizację i dlatego organizacja jej przebiegu musi zostać w miarę możliwości ustalona z wyprzedzeniem. Porządek dzienny posiedzenia plenarnego jest również szczegółowo ustalony przez Konferencję Przewodniczących Grup Politycznych.

Jednocześnie Konferencja Przewodniczących Komisji (w której skład wchodzą przewodniczący wszystkich stałych i tymczasowych komisji parlamentarnych) może przedstawiać Konferencji Przewodniczących zalecenia dotyczące prac komisji oraz porządku dziennego.

Prace zgromadzenia plenarnego 

Parlament zbiera się co miesiąc (za wyjątkiem sierpnia) na posiedzeniu plenarnym w Strasburgu podczas czterodniowej sesji miesięcznej (od poniedziałku do czwartku). Dodatkowe sesje plenarne odbywają się w Brukseli. Sesja miesięczna dzieli się na posiedzenia dzienne.

Działalność w trakcie posiedzenia plenarnego jest przede wszystkim poświęcona debatom i głosowaniom. Jedynie teksty, nad którymi głosowało zgromadzenie plenarne, oraz oświadczenia pisemne, które uzyskały podpisy większości członków Parlamentu, są oficjalnymi dokumentami Parlamentu Europejskiego.
Wśród nich można wyróżnić kilka rodzajów tekstów w zależności od ich tematyki i zastosowanej procedury legislacyjnej:

  • sprawozdania legislacyjne to teksty rozpatrywane przez Parlament w ramach różnorodnych wspólnotowych procedur legislacyjnych: procedury współdecyzji, zgody i konsultacji. Jedynie procedura współdecyzji przyznaje Parlamentowi rolę prawodawcy na równi z Radą Unii Europejskiej. Niektóre sprawozdania parlamentarne mają w związku z tym większy „ciężar” legislacyjny niż inne.
  • procedura budżetowa: Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej sprawują władzę budżetową w Unii Europejskiej, która określa co roku wydatki i dochody Unii
  • sprawozdania nielegislacyjne są sporządzane przez Parlament z jego własnej inicjatywy przez właściwą komisję parlamentarną. Przyjmując te teksty Parlament zwraca się do innych instytucji i organów europejskich, rządów krajowych, a nawet krajów trzecich, w celu zwrócenia uwagi na konkretną kwestię i wywołania ich reakcji. Inicjatywy te, pomimo że nie posiadają wartości legislacyjnej, wynikają z uprawnień Parlamentu, który może skłonić Komisję do opracowania wniosków legislacyjnych.

Podczas posiedzenia plenarnego Parlament może wypowiadać się na dowolny temat, który uzna za ważny. Może również zwrócić się do Komisji o złożenie stosownego wniosku w sprawie kwestii, które jego zdaniem wymagają sporządzenia aktu wspólnotowego. Ponadto podczas posiedzenia jest również czas na turę pytań skierowanych do Rady lub Komisji. Przeważnie tura pytań do Komisji odbywa się we wtorek, a tura pytań do Rady w środę. Pytania powinny być uprzednio złożone na piśmie Przewodniczącemu Parlamentu, który decyduje o ich dopuszczalności.

Roczny kalendarz prac Parlamentu Europejskiego jest przyjmowany co roku (zazwyczaj w czerwcu) przez zgromadzenie plenarne na wniosek Konferencji Przewodniczących Grup Politycznych. Kalendarz określa również tygodnie posiedzeń komisji parlamentarnych oraz grup politycznych. Porządek dzienny posiedzenia planarnego informuje o tym, czy po oświadczeniach Rady, Komisji, Rady Europejskiej oraz pytaniach ustnych do Rady i do Komisji nastąpi głosowanie nad projektem rezolucji. Podsumowaniem debat nad przypadkami łamania praw człowieka, zasad demokracji i państwa prawa może być projekt rezolucji.

Protokół każdego posiedzenia to dokument, który streszcza przebieg danego posiedzenia i jego prace (złożone dokumenty, debaty, głosowania, wyjaśnienia dotyczące sposobu głosowania, nominacje itd.). Wyniki głosowań są również załączane do protokołu.

Zgromadzenie plenarne w działaniu 

Nim zapadnie decyzja, czas na debatę

Sprawozdanie Parlamentu poddane pod głosowanie z reguły stanowi wcześniej przedmiot debaty, w której uczestniczy Komisja, przedstawiciele grup politycznych oraz posłowie. Czas wystąpienia, często bardzo krótki, zależy od tego, ilu posłów poprosiło o głos.

W odróżnieniu od głosowania, które często przebiega bardzo szybko, debaty toczą się niekiedy godzinami, a czas ich trwania zależy od tego, ilu posłów pragnie zabrać głos. Posłowie przemawiają najczęściej w języku ojczystym, a ich wystąpienia są tłumaczone symultanicznie przez tłumaczy ustnych na inne języki urzędowe Unii.

Czas przeznaczony na wystąpienie w sali posiedzeń plenarnych jest przyznawany w oparciu o następujące kryteria : pierwsza pula podzielona jest po równo między grupy polityczne, a druga proporcjonalnie do łącznej liczby ich członków. Posłowie pragnący zabrać głos są zapisani na listę mówców w zależności od liczebności grupy. Jednakże sprawozdawcy komisji przedmiotowo właściwej oraz komisji opiniodawczej mogą zabrać głos poza kolejnością.

Ponadto posłowie często goszczą w sali posiedzeń plenarnych osobistości, w tym szef w państw, którzy zazwyczaj są przyjmowani na uroczystym posiedzeniu..

Godzina 12 : maraton głosowania

Głosowanie odbywa się z reguły koło południa. Jego tempo jest zatem dość intensywne : niekiedy posłowie głosują nad setkami poprawek.

Podczas głosowania nad sprawozdaniem parlamentarnym lub rezolucją posłowie są uprawnieni do zmiany przedłożonego im tekstu poprzez naniesienie poprawek,. które mogą polegać na skreśleniu, zmianie brzmienia, zastąpieniu lub wzbogaceniu treści rozpatrywanego tekstu. Posłowie głosują najpierw nad każdą poprawką z osobna, a następnie nad zmienionym tekstem jako całością.

Posłowie głosują najczęściej przez podniesienie ręki, a przewodniczący posiedzenia ogłasza wynik głosowania. W przypadku wątpliwości przewodniczący zwraca się o przeprowadzenie głosowania elektronicznego, by uzyskać dokładny wynik. Posłowie muszą ponadto głosować imiennie , jeżeli w przeddzień głosowania wniosek taki zgłosiła grupa polityczna lub przynajmniej 38 posłów. W tym przypadku indywidualny głos każdego posła jest odnotowywany, a następnie podawany do powszechnej wiadomości w załączniku do protokołu, o ile nie wnioskowano również o przeprowadzenie głosowania tajnego.

Podczas posiedzenia plenarnego Parlament Europejski stanowi najczęściej bezwzględną większością oddanych głosów. Kworum (minimalna liczba posłów, których obecność jest konieczna, by wynik głosowania był ważny) zostaje osiągnięte, jeżeli na sali posiedzeń jest obecna jedna trzecia posłów. Jeżeli przewodniczący, na wniosek co najmniej 38 posłów, stwierdzi, że nie osiągnięto kworum, głosowanie zostaje przeniesione na następne posiedzenie.

Komisja może zareagować na wyniki głosowania i pod koniec tury głosowania przedstawić swoje wnioski. Posłowie, którzy wyrażą takie życzenie, mogą zabrać głos, by udzielić wyjaśnień dotyczących sposobu głosowania , przedstawiając własną analizę i argumenty stanowiące podstawę dokonanego przez nich lub grupę, którą reprezentują, wyboru.