Uprawnienia budżetowe
Od czasu wejścia w życie Traktatu z Lizbony Parlament Europejski podejmuje decyzję o całym rocznym budżecie UE wspólnie z Radą Unii Europejskiej i ma w tej kwestii decydujący głos.
Wieloletnie ramy finansowe
Decyzje Parlamentu i Rady dotyczące rocznych wpływów i wydatków muszą uwzględniać roczne limity wydatków określone w długookresowym planie finansowym UE – wieloletnich ramach finansowych – negocjowanym co siedem lat.
Kontrola budżetowa
Za wdrożenie przyjętego budżetu UE odpowiada Komisja Europejska (inne instytucje są odpowiedzialne za swój budżet administracyjny).
Jako instytucja wyłoniona w wyborach bezpośrednich i reprezentująca podatników UE, Parlament Europejski sprawuje demokratyczną kontrolę nad budżetem, aby zapewnić należyte gospodarowanie europejskimi środkami przez Komisję i pozostałe instytucje.
Parlament, zgodnie z zaleceniem Rady Unii Europejskiej, podejmuje decyzję o udzieleniu absolutorium, tj.: ostatecznym zatwierdzeniu wykonania budżetu na dany rok.
Parlament podejmuję tę decyzję po szczegółowym sprawdzeniu przez Komisję Kontroli Budżetowej PE rachunków finansowych Komisji i sprawozdania z jej działalności za dany rok. Uwzględnia przy tym również roczne sprawozdanie Trybunału Obrachunkowego i odpowiedzi Komisji na ewentualne konkretne pytania posłów do PE.
Parlament może również przedstawić Komisji zalecenia dotyczące wykonania budżetu. Na wniosek Parlamentu Komisja składa sprawozdanie z działań podjętych w związku z takimi uwagami.
Procedura kończy się udzieleniem absolutorium, jego przełożeniem na późniejszy termin lub odmową udzielenia absolutorium.
Parlament podstępuje podobnie w przypadku zatwierdzania sprawozdania finansowego innych instytucji, w tym własnego budżetu administracyjnego.