ZALECENIE DO DRUGIEGO CZYTANIA Stanowisko Rady w pierwszym czytaniu w sprawie przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenia (WE) nr 1071/2009, (WE) nr 1072/2009 i (UE) nr 1024/2012 w celu dostosowania ich do zmian w transporcie drogowym

ZWIĘZŁE UZASADNIENIE

1. Rynek międzynarodowego transportu drogowego

Sektor transportu drogowego ma duże znaczenie, gdyż daje pracę ponad 11 mln osób i zapewnia niemal 80% lądowego transportu towarowego w UE.

 

W chwili obecnej obowiązują dwa unijne rozporządzenia, których ogólnym celem jest wspieranie sprawnego funkcjonowania, efektywności i konkurencyjności jednolitego rynku transportu drogowego:

• rozporządzenie (WE) nr 1071/2009 ustanawia przepisy, których przedsiębiorstwa muszą przestrzegać, aby uzyskać dostęp do zawodu przewoźnika drogowego (osobowego i towarowego),

• rozporządzenie (WE) nr 1072/2009 ustanawia przepisy, których muszą przestrzegać przedsiębiorstwa zamierzające prowadzić działalność na rynku międzynarodowego drogowego transportu rzeczy i na rynkach krajowych innych niż ich własne (kabotaż).

 

Jednak doświadczenie z wdrożenia tych rozporządzeń pokazało, że różnice w interpretacji przepisów, niespójności w ich egzekwowaniu i brak współpracy pomiędzy państwami członkowskimi zmniejszyły ich skuteczność, stworzyły niepewność prawa oraz nierówne warunki konkurencji dla przewoźników.

 

2. Wniosek Komisji

31 maja 2017 r. Komisja przyjęła „Pierwszy pakiet dotyczący mobilności” mający na celu zapewnienie uczciwej konkurencji, uproszczenie obowiązujących przepisów, utrzymanie rynku wewnętrznego UE i zagwarantowanie praw pracowników w tym sektorze. Komisja zaproponowała – jako część pierwszego pakietu dotyczącego mobilności – wprowadzenie zmian do obecnych przepisów, których przedsiębiorstwa muszą przestrzegać, jeżeli chcą prowadzić działalność na rynku międzynarodowych przewozów drogowych lub na rynkach krajowych innych niż ich własne (kabotaż).

 

W ramach tego wniosku wprowadza się w szczególności zmiany w czterech odrębnych obszarach: firmy przykrywki, pojazdy lekkie, kabotaż i egzekwowanie przepisów.

 

Aby ukrócić uciekanie się do tzw. firm przykrywek – „fałszywych spółek zależnych” w państwach członkowskich o niższych kosztach, które zakłada się dla wykorzystywania różnic w wynagrodzeniach – Komisja zaproponowała zaostrzenie kryteriów dotyczących zakładania przedsiębiorstw w celu zagwarantowania, że przewoźnik faktycznie prowadzi działalność w państwie członkowskim siedziby przedsiębiorstwa.

 

Obecnie pojazdy lekkie (poniżej 3,5 t) są wyłączone z zakresu stosowania rozporządzenia nr 1071/2009. Jednak państwa członkowskie mogą stosować jego niektóre przepisy do pojazdów lekkich zarejestrowanych na ich terytorium, czego skutkiem jest mozaika wymogów w całej UE. W związku ze spodziewanym dalszym wzrostem liczby pojazdów lekkich w nadchodzących latach Komisja proponuje, by objąć je niektórymi zasadami dotyczącymi dostępu do zawodu.

 

Rynek kabotażu – transportu towarów w obrębie danego państwa członkowskiego przez przewoźnika mającego siedzibę w innym państwie członkowskim – podlega ograniczeniom. Obowiązujące zasady unijne zezwalają na trzy przewozy kabotażowe w ciągu siedmiu dni w ramach dostawy międzynarodowej. Komisja zaproponowała nowy przepis, a mianowicie nieograniczone przewozy kabotażowe w ciągu pięciu dni przewozu międzynarodowego.

 

Na koniec Komisja zaproponowała szereg środków mających na celu rozwiązanie problemu różnych poziomów i skuteczności kontroli i egzekwowania przepisów między państwami członkowskimi, w tym ustanowienie rocznych obowiązkowych progów w odniesieniu do kontroli kabotażu i skoordynowanych kontroli transgranicznych, poprawę współpracy między państwami członkowskimi w drodze przepisów dotyczących wymiany informacji, umożliwienie ukierunkowanych kontroli dzięki zapewnieniu oceny ryzyka za pośrednictwem europejskiego rejestru przedsiębiorców drogowych oraz dalsze zachęcanie do korzystania z inteligentnych tachografów i dokumentów elektronicznych.

 

 

3. Negocjacje międzyinstytucjonalne

Parlament przyjął swoje stanowisko w pierwszym czytaniu 4 kwietnia 2019 r. Natomiast od października do grudnia 2019 r. pod przewodnictwem fińskiej prezydencji Rady odbywały się negocjacje międzyinstytucjonalne (mające na celu zawarcie wczesnego porozumienia w drugim czytaniu). Po czterech rundach rozmów trójstronnych (przeprowadzonych po części razem) zespół negocjacyjny Parlamentu osiągnął wstępne porozumienie z prezydencją Rady podczas ostatnich rozmów trójstronnych, które rozpoczęły się 11 grudnia 2019 r.

Tekst wstępnego porozumienia przedstawiono Komisji Transportu i Turystyki (TRAN) i zatwierdzono 21 stycznia 2020 r. Po zatwierdzeniu tekstu przez komisję TRAN jej przewodnicząca – w piśmie skierowanym do przewodniczącego Komitetu Stałych Przedstawicieli (COREPER I) – poinformowała, że zaleci zgromadzeniu plenarnemu, aby zatwierdziło stanowisko Rady bez poprawek, pod warunkiem że będzie ono zgodne z porozumieniem osiągniętym między obiema instytucjami. Po weryfikacji prawno-językowej Rada formalnie przyjęła swoje stanowisko 7 kwietnia 2020 r. (w drodze procedury pisemnej), odpowiadające wstępnemu porozumieniu.

 

 

4. Główne punkty porozumienia

Ogólne porozumienie, które Parlament osiągnął z Radą, udoskonaliło wniosek w celu zapewnienia zrównoważonych warunków uczciwej konkurencji i ścisłego egzekwowania przepisów. W szczególności uzgodniono, co następuje:

– w celu skutecznego zwalczania firm przykrywek wzmocniono i doprecyzowano przepisy dotyczące istnienia rzeczywistej i stałej siedziby potwierdzającej realną obecność przedsiębiorstwa, tak aby można było udowodnić prawdziwy związek z państwem członkowskim siedziby. Obejmuje to wymogi związane z obecnością pojazdów wykorzystywanych przez przewoźnika w państwie członkowskim siedziby (raz na 8 tygodni) i ze zwyczajowym miejscem zatrudnienia kierowców;

– w odniesieniu do włączenia pojazdów lekkich: w celu zmniejszenia obciążeń administracyjnych z zakresu zastosowania wyłączono pojazdy lekkie wykonujące wyłącznie przewozy krajowe, a także bardzo małe pojazdy lekkie (poniżej 2,5 t). Z drugiej strony, dla zapewnienia uczciwej konkurencji, pojazdy lekkie objęte zakresem stosowania powinny spełniać podobne przepisy co pojazdy ciężarowe;

– chociaż utrzymano obecny system kabotażu, aby zwalczać systematyczny kabotaż prowadzący do zatrudniania „kierowców-koczowników” i dumpingu socjalnego, wprowadzono okres karencji wynoszący 4 dni, podczas którego nie zezwala się na dalsze przewozy kabotażowe w danym państwie członkowskim. Ponadto rozwiązano problem ewentualnego nadużywania dyrektywy w sprawie transportu kombinowanego przez niektóre przedsiębiorstwa transportowe, które w ten sposób próbują obchodzić przepisy dotyczące kabotażu;

– w celu dalszego wzmocnienia i usprawnienia egzekwowania przepisów uzgodniono szczegółowe przepisy mające na celu zacieśnienie współpracy administracyjnej między państwami członkowskimi, gromadzenie bardziej wiarygodnych danych na temat przedsiębiorstw transportowych w krajowych rejestrach elektronicznych i ułatwianie dostępu do tych danych podczas kontroli drogowych, bardziej regularne sprawdzanie, czy wymogi licencyjne są nadal spełniane, w tym w drodze kontroli na miejscu, oraz skoncentrowanie na słabej zdolności krajowej egzekwowania przepisów w przypadku przedsiębiorstw wysokiego ryzyka;

– wprowadzenie współodpowiedzialności w łańcuchu dostaw, aby rozszerzyć zakres odpowiedzialności podmiotów na wczesnym etapie łańcucha dostaw (nadawcy, spedytorzy, wykonawcy i podwykonawcy) w celu zagwarantowania, że usługi transportowe, które zlecają, nie naruszają prawa;

– dalsze doprecyzowanie przepisów służące poprawie równych warunków działania i uczciwej konkurencji w sektorze, przy jednoczesnym uwzględnieniu postępu technologicznego i cyfryzacji transportu.

 

5. Zalecenie

Ponieważ stanowisko Rady jest zgodne z wstępnym porozumieniem osiągniętym w trakcie negocjacji międzyinstytucjonalnych, sprawozdawczyni zaleca przyjęcie go bez zmian.

 

 

PROCEDURA W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

 

GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

 

 

 

Objaśnienie używanych znaków:

+ : za

- : przeciw

0 : wstrzymało się