Η προστασία των αξιών του άρθρου 2 ΣΕΕ στην ΕΕ

Θεματολογικά δελτία της ΕΕ 08-06-2023

Η Ευρωπαϊκή Ένωση βασίζεται στις αξίες του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου, καθώς και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες, όπως προβλέπεται στο άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ). Προκειμένου να εξασφαλιστεί ο σεβασμός των εν λόγω αξιών, στο άρθρο 72 ΣΕΕ προβλέπεται ένας μηχανισμός της ΕΕ για τον καθορισμό του κατά πόσον υφίσταται σοβαρή και διαρκής παραβίαση των αξιών της ΕΕ από κράτος μέλος, και ενδεχομένως για την επιβολή κυρώσεων. Ο εν λόγω μηχανισμός ενεργοποιήθηκε πρόσφατα για πρώτη φορά σε σχέση με την Πολωνία και την Ουγγαρία. Η ΕΕ δεσμεύεται επίσης από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και έχει αναλάβει την υποχρέωση να προσχωρήσει στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών. Μετά την εμφάνιση απειλών κατά των αξιών της ΕΕ σε ορισμένα κράτη μέλη, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ ενισχύουν την εργαλειοθήκη τους για την αντιμετώπιση της δημοκρατικής οπισθοδρόμησης και για την προστασία της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, των θεμελιωδών δικαιωμάτων, της ισότητας και των μειονοτήτων σε ολόκληρη την Ένωση.